|
Ozon gazı balık yetiştiriciliğinde su kalitesini yükselten, hızlı büyüme ve gelişme sağlayan, mortalite oranını düşüren, balıklar için zararlı organik maddeleri yok eden, suyun dezenfeksiyonunu ve oksijen bakımından zenginleşmesini sağlayan son derece güvenilir bir gazdır.
Ozon uygulaması sudaki total organik karbon (Total Organic Carbon, TOC) oranını %15"lere kadar çekebilmekte, sudaki nitrit düzeyi ile suyun bulanıklılığını azaltmakta ve sudaki katı maddelerin oksidasyonunu sağlayarak uzaklaştırmaktadır.
Artan ozon dozuna bağlı olarak sudaki kimyasal oksijen tüketimi (Chemical Oxygen Demand, COD) ile total organik karbon (Total Organic Carbon, TOC) oranları ve renk değişimi (berraklık) oranları;
|
Ozon miktarı
|
0,1 g/l
|
0,5 g/l
|
1,5 g/l
|
3 g/l
|
|
COD (%)
|
0,5
|
2,0
|
12
|
48
|
|
TOC (%)
|
-18
|
-12,5
|
-18
|
-10
|
|
Renk değişimi (berraklık) (%)
|
36
|
61
|
78
|
87
|
Balık yetiştiriciliğinde uygulanacak ozon dozu, ortamdaki balık sayısı, balık büyüklüğü, suyun miktarı, suyun tatlılık-tuzluluk oranı, pH ve sıcaklık gibi faktörlere bağlıdır.
|
Sağaltım yöntemi
|
Endikasyonları
|
Uygulama dozu ve süresi
|
|
Ozon
|
Yumurtaların dezenfeksiyonu
|
0.5-3 dk süreyle 0.2-1 mg/l
|
|
Ozon
|
Balık patojenleri
|
3 dk süreyle 0.2-1 mg/l
|
|
Ozon
|
Balık havuzları
|
En fazla 15 dakikalık uygulama için 0.3 ppm
|
|
Ozon
|
Su yüzeyine alet ve ekipmanların dezenfeksiyonu
|
30-60 dk süreyle 0.5-1 mg/l
|
|
Ozon
|
Balık havuzları
|
Günde en fazla 5 saatlik uygulama için 0.1ppm
|
|
Ozon
|
Balık havuzları
|
Günde en fazla 8 saatlik uygulama için 0.067 ppm
|
Ozon Gazının Balıklar Üzerindeki Yararlı Etkileri
Balık dışkısı suda amonyak kaynağı olarak önemli rol oynar. Suda 1mg/l konsantrasyonundaki amonyak balıklar için öldürücü dozda toksiktir ve 0.02 mg/l gibi düşük konsantrasyonlarda bile solungaçları tahrip etmesi ve gelişmeyi yavaşlatması gibi olumsuz etkileri vardır.. Yetiştiricilikte sudaki amonyak, amonyum, nitrit ve nitrat değerlerinin sırasıyla 0,02 mg/lt, 1,0 mg/lt, 0,2 mg/lt ve 10mg/lt"ye kadar olması gerekmektedir
Sudaki azot döngüsü, amonyum (NH4+) ® amonyak (NH3+) ® nitrit (NO2-) ® nitrat (NO3-) şeklinde gerçekleşmektedir. Nitrit balıklar için toksik olmasına rağmen nitrat zehirsizdir. Ozon gazı nitriti nitrata okside eder. Böylece bir bakıma nitrobakterlerin görevini üstlenerek balıklar için toksik olan sudaki nitrit konsantrasyonunu düşürür
Otte ve ark. (1979), balık yetiştiriciliğinde ozon uygulamalarının başarılı bir şekilde kullanılabildiğini, ozon uygulaması sonucunda balıklardaki ortalama büyüme oranının %30 olduğunu ve sudaki nitrit (NO2-) ile amonyum (NH4+) konsantrasyonlarının düştüğünü belirtmişlerdir. Aynı araştırıcılar 1 yıl süreyle yaptıkları çalışma sonucunda başlangıçta 1:23 olan balık:su oranının (1 lt suya 43,5 gr balık) ozon uygulaması sonucunda 1:46 (1 lt suya 217g balık) olarak arttığını belirlemişlerdir.
|
